Kürk Mantolu Madonna’dan İnsana Dair

Sabahattin Ali’nin ünlü eseri Kürk Mantolu Madonna’yı bugüne kadar okumamış olmanın üzüntüsü ve utancı içerisindeyim. İşten birkaç günlüğüne kaçabilmenin fırsatıyla bu romanı sonunda okuyabildim. Aslında romandan ziyade uzun hikaye diyebiliriz. İnsana dair çok anlamlı çıkarımlar barındıran ve insanı düşündürten akıcı bir eser. Kitabı henüz okumamış olanlara şiddetle okumalarını öneririm.

Kitapta şöyle bir kısım var:

“Dünyanın en basit, en zavallı, hatta en ahmak adamı bile, insanı hayretten hayrete düşürecek ne müthiş ve karışık bir ruha maliktir!.. Niçin bunu anlamaktan bu kadar kaçıyor ve insan dedikleri mahluku anlaşılması ve hakkında hüküm verilmesi en kolay şeylerden biri zannediyoruz? Niçin ilk defa gördüğümüz bir peynirin evsafı hakkında söz söylemekten kaçındığımız halde ilk rast geldiğimiz insan hakkında son kararımızı verip gönül rahatlığıyla öteye geçiveriyoruz?”

Ne kadar doğru bir tespit değil mi? Davranışlarımızın ne kadar önemli bir kısmının büyük ölçüde doğru olmayan önyargılarımızla şekillendiğini düşündünüz mü hiç? Bir kişi hakkında ilk izlenim ile edindiğiniz fikirlerin zamanla 180 derece değiştiği hiç olmadı mı?

Kürk Mantolu Madonna’da, insanların birbirleriyle iletişimlerinin de son derece yüzeysel olduğu, şekle ve görsele dayandığı, ve birbirimizle kurduğumuz ilişkilerin temellerinin “insanı insan yapan asıl değerlerden” ne kadar uzak olduğu hakkında da müthiş bir tespit var:

“İnsanlar arasındaki münasebetleri tanzim eden amiller ne kadar gülünç, ne kadar dıştan, ne kadar boş ve bilhassa asıl insanlıkla ne kadar az alakası olan şeylerdi…”

İnsanlar arasındaki alt-üst ilişkisini, çıkar dostluklarını, insanların birbirlerine karşı davranışlarının ve duyduğu saygının kişinin maddi varlıği ve gücü ekseni içerisinde şekillendiğini hatırlasanıza. Sadece kullandığı arabanın markasına, yaşadığı muhite, giydiği kıyafete göre insandan insana farklı davranılan bir kültür ve dünya düzeninde yaşamıyor muyuz?

Şu kısa vidyo anlatmak istediğimi çok güzel özetliyor – izlemek için vakit ayırmanızı öneririm:

İşte; Kürk Mantolu Madonna, tüm bu konular üzerinde bir daha düşünme fırsatı veriyor insana. Kimbilir, daha fazla insan bu önemli eseri okuyup bazı değerleri içselleştirdikçe, belki bir şeyler yavaş yavaş değişmeye başlar. Çok mu fazla hayal kuruyorum?